Prawidłowe działanie układu krzepnięcia to gwarancja, że z jednej strony w razie uszkodzenia naczynia krwionośnego zapobiegnie on nadmiernej utracie krwi, ale też nie zamknie całkowicie światła tętnicy lub żyły. Równowaga krzepliwości zależna jest od kilku czynników, do których należy odpowiednie tempo przepływu krwi, prawidłowa funkcja ściany naczynia i właściwy poziom krzepliwości krwi. Z kolei zaburzyć ją mogą stosowanie niektórych leków, różnego rodzaju choroby, przerwanie ciągłości naczyń krwionośnych i unieruchomienie pacjenta przez dłuższy czas.
Właśnie dlatego na choroby zakrzepowo-zatorowe w dużym stopniu narażone są osoby obłożnie chore oraz wracające do zdrowia po wykonanym zabiegu chirurgicznym. Zarówno jeden, jak i drugi przypadek wymagają hospitalizacji pacjenta, a nierzadko również jego unieruchomienia przez dłuższy czas. Wśród procedur podwyższonego ryzyka wystąpienia zakrzepicy żylnej wymienia się operacje neurochirurgiczne i kardiochirurgiczne, rozległe operacje na jamie brzusznej i poważne operacje ginekologiczne, a także zabiegi chirurgii ortopedycznej.
Trzeba jednak zaznaczyć, że z podwyższonym ryzykiem zakrzepicy żył głębokich związane są otyłość, sepsa, różnego rodzaju choroby (m. in. nowotwory i schorzenia autoimmunologiczne), urazy, udar mózgu, niewydolność serca, ucisk na naczynia żylne (jak np. guz, krwiak), ostre zakażenia czy żylaki kończyn dolnych u młodszych osób. Aby zmniejszyć ryzyko wystąpienia zakrzepicy żylnej konieczne jest stosowanie odpowiednich leków bądź mechanicznych środków zapobiegających zatorom.
